Podstawowe badania profilaktyczne, które trzeba wykonać każdego roku

Każdego roku składamy noworoczne postanowienia, obiecując sobie poprawę w wielu aspektach życia. W tym wirze ambicji i planów, jedno postanowienie powinno znaleźć się na szczycie listy każdej osoby – troska o własne zdrowie. Regularne badania profilaktyczne są kluczowe, gdyż pozwalają na wczesne wykrywanie i zapobieganie wielu chorobom. Warto wpisać do swojego kalendarza roczny plan badań, który stanie się kluczem do lepszego samopoczucia i zdrowia. Ze zdrowiem nie warto czekać

Podstawowe badania profilaktyczne to fundament dbania o zdrowie.

Warto regularnie poddawać się serii testów, które mogą nie tylko ocenić nasz aktualny stan zdrowia, ale i zapobiec potencjalnym problemom. W dobie rosnącej świadomości zdrowotnej i dostępu do zaawansowanej diagnostyki, stworzenie spersonalizowanego planu badań nie jest trudne i powinno stać się nawykiem.

Profilaktyczne badania ogólne 

Do podstawowych badań profilaktycznych, które każda osoba powinna wykonywać co roku, należy morfologia krwi, która daje wgląd w ogólny stan zdrowia i może wskazywać na różne nieprawidłowości, takie jak anemia czy infekcje. Warto również wykonać badanie poziomu glukozy, aby wykluczyć lub monitorować cukrzycę, oraz profil lipidowy, oceniający ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Pomiar ciśnienia krwi oraz badanie moczu również należą do standardowego zestawu, który pomaga wykryć wiele ukrytych problemów zdrowotnych.

Badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie także w onkologii i kardiologii, ponieważ pozwalają na wczesne wykrycie nowotworów oraz chorób serca. Dzięki nim możliwa jest szybka interwencja i leczenie, co zwiększa szanse na wyzdrowienie i zmniejsza ryzyko powikłań.

Check lista dla zdrowia 

Niezależnie od płci oraz wieku są badania, które należy wykonać raz w roku. Pozwalają na ocenę ogólnego stanu naszego organizmu. Pomogą wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości i pozwolą na odpowiednią diagnostykę. Do najważniejszych z nich należą:

1. morfologia – wskazuje na stan zapalny, anemię, a także może być pierwszym sygnałem poważniejszych schorzeń hematologicznych lub nowotworowych. Jest to podstawa diagnostyki, na którą lekarze opierają dalsze kroki w wykrywaniu i leczeniu wielu chorób. Morfologia jest podstawą do dalszej diagnostyki. Interpretacji wyników powinien dokonać lekarz;
2. badanie moczu – dostarcza wielu informacji o stanie organizmu. Na jego podstawie lekarz może wykryć choroby dróg moczowych, nerek, a nawet powikłania związane z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym lub otyłością. Można też zrobić badanie moczu przy pomocy URS Test od Domowego Laboratorium w domu; 
3. poziom glukozy – poziom glukozy w surowicy krwi jest kluczowy w monitorowaniu stanu metabolicznego organizmu, zwłaszcza w wykrywaniu i kontrolowaniu cukrzycy. Nieprawidłowe wartości mogą być również oznaką zaburzeń hormonalnych czy wczesnych etapów insulinooporności, stąd jego regularna kontrola pozwala na szybką interwencję;
4. OB (odczyn Biernackiego) – jest to proste badanie mierzące prędkość opadania erytrocytów i jest markerem stanu zapalnego w organizmie. Może  wskazać na infekcje, stany zapalne, a także na niektóre choroby autoimmunologiczne i nowotwory, co czyni je ważnym elementem w rutynowej profilaktyce;
5. próby wątrobowe – to grupa badań enzymatycznych, które oceniają funkcjonowanie wątroby i mogą wykryć jej uszkodzenie. Zaliczają się do nich między innymi aminotransferazy: ALT i AST, a także bilirubina i inne wskaźniki. Nieprawidłowe wyniki mogą sygnalizować stany zapalne wątroby, stłuszczenie, a także inne schorzenia metaboliczne i trawienne;
6. badanie tarczycy – a dokładnie poziom hormonów TSH, FT3 i FT4. Pozwala ocenić, czy tarczyca pracuje prawidłowo. Zaburzenia pracy tarczycy mogą wpływać na cały organizm, prowadząc do problemów z wagą, energią, a nawet funkcjonowaniem układu sercowo-naczyniowego i psychicznym;
7. lipidogram – jest to badanie stężenia lipidów we krwi, które obejmuje cholesterol całkowity, LDL, HDL oraz trójglicerydy. Badanie ma kluczowe znaczenie w ocenie ryzyka rozwoju chorób serca i układu krążenia, w tym miażdżycy, zawału serca czy udaru mózgu. Warto kontrolować poziom frakcji lipidowych, czyli tzw. dobry i zły cholesterol;
8. kreatynina – jest produktem przemiany kreatyny w mięśniach i jest filtrowana przez nerki. Jej poziom we krwi pozwala na ocenę funkcji nerek. Wysokie stężenie kreatyniny może wskazywać na zaburzenia funkcji nerek, dlatego jest ważnym elementem profilaktycznych badań rocznych.

Badania dodatkowe 

Po 40. roku życia konieczna jest także ocena ryzyka sercowo-naczyniowego i ocenę ryzyka złamań. Profilaktycznie można też wykonać raz w roku Test OraQuick® na obecność wirusa HIV (HIV-1 i HIV-2) w płynie dziąsłowym, który służy do samodzielnego wykonania w domu.

Panowie oraz Panie po 50. roku życia powinni również wykonać regularnie badanie na krew utajoną w kale. Można je zrobić samodzielnie w domu, dzięki testowi FOB TEST. Jest to proste w użyciu i interpretacji narzędzie diagnostyczne, które pozwala wykryć utajoną krew w kale, która może świadczyć o chorobach jelita grubego w tym raku jelita. Dodatkowo zaleca się zrobienie kolonoskopii.

Badania dla kobiet 

Kobiety powinny regularnie poddawać się badaniu cytologicznemu, które pozwala na wczesne wykrywanie zmian w szyjce macicy, a co za tym idzie – zapobieganie rakowi szyjki macicy. Zaleca się również mammografię dla kobiet po 40. roku życia lub wcześniej, jeśli historia rodziny wskazuje na zwiększone ryzyko raka piersi. Badania ginekologiczne i USG piersi również są niezbędne w profilaktyce zdrowotnej kobiet. Panie powinny pamiętać też o samodzielnym badaniu piersi co miesiąc, między 6. a 9. dniem cyklu.

Badania dla mężczyzn 

Mężczyźni, szczególnie po 50. roku życia, powinni regularnie wykonywać badanie poziomu PSA, które jest markerem mogącym wskazywać na problemy z prostatą, w tym raka. Ponadto warto zwrócić uwagę na badania serca, w tym EKG, szczególnie jeśli występują czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Regularne wizyty u urologa również są zalecane, aby monitorować zdrowie układu moczowo-płciowego.

Mężczyźni muszą również pamiętać o samobadaniu jąder raz w miesiącu, co może pomóc we diagnozowaniu schorzeń nowotworowych tego narządu w ich wczesnej fazie.

Roczny plan badań 

Tworząc roczny plan badań profilaktycznych, pamiętajmy o konsultacji z lekarzem rodzinnym, który pomoże dostosować rodzaj i częstotliwość badań do naszego wieku, płci, historii zdrowotnej oraz stylu życia. Nie lekceważmy żadnych zaleceń, gdyż zdrowie to inwestycja, która zawsze się opłaca. Niech noworoczne postanowienie o dbaniu o zdrowie stanie się nawykiem, który zaprocentuje w przyszłości. Z biegiem lat, niezależnie od innych aspektów takich jak płeć, geny, dieta czy tryb życia, powinniśmy rozszerzać liczbę wykonywanych badań profilaktycznych oraz zwiększać ich częstotliwość.

Trzymamy kciuki za pomyślne zrealizowanie noworocznego postanowienia  - „Dbam o zdrowie, badam się!”.  Zdrowie jest najważniejsze.