Krew utajona w kale - przyczyny i diagnostyka
Krew utajona w kale nie jest widoczna gołym okiem. Może natomiast wskazywać na różne problemy zdrowotne układu pokarmowego. Jej obecność może być niewielka, ale wymaga specjalistycznych badań. Można ją wykryć jedynie dzięki diagnostyce.
Co może oznaczać krew utajona w kale?
Krew utajona to krew wykrywalna w badaniach stolca. Przyczyny jej występowania mogą być różne. Może ona pochodzić z różnych części układu pokarmowego, od jamy ustnej po jelito grube. W zależności od źródła krwawienia, widoczna może być w kale ciemna krew lub jasnoczerwona. Mogą też występować ciemne, smoliste stolce. Mają one niemal czarne zabarwienie i wynikają zwykle z krwawienia w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Krew w stolcu nigdy nie jest objawem prawidłowym – zawsze powinna zapalić lampkę ostrzegawczą. Zwykle wskazuje na jedną z chorób układu pokarmowego. Może to być objaw niewielkiego krwawienia, takiego jak spowodowanego hemoroidami lub pęknięciami.
Może jednak wskazywać też na poważniejsze schorzenia, takie jak wrzody żołądka, polipy jelita grubego, uchyłki jelita grubego, żylaki przełyku, choroby zapalne jelit czy nawet nowotwory. Niestety nowotwór jelita grubego może rozwijać się bezobjawowo przez wiele lat i jest często późno diagnozowany – w stadium bardzo zaawansowanym.
Jest to niezwykle groźne schorzenie, dlatego tak ważne są działania profilaktyczne i systematyczne badania. W większości przypadków powstaje z polipów. Jednak gruczolak może z czasem zmienić się w nowotwór. Bagatelizowanie krwawienia z odbytu może odwlec w czasie postawienie diagnozy i wdrożenie terapii, co oznacza mniejsze szanse na wyleczenie i dużo gorsze rokowania.
Dlaczego wykonuje się badania na krew utajoną?
Głównym powodem przeprowadzania badań na obecność krwi utajonej w kale jest diagnostyka raka jelita grubego i jego wczesnych stadium. Badanie to jest stosowane w programach przesiewowych, aby wcześniej wykryć raka i zwiększyć szanse na skuteczne leczenie.
Kto powinien wykonać takie badanie i jak często?
Wszystkim osobom po ukończeniu 35. roku życia zaleca się wykonanie przesiewowego badania na krew utajoną przy okazji badań profilaktycznych. Z kolei osoby po 50. roku życia powinny regularnie wykonywać badanie na obecność krwi utajonej w kale, co 1-2 lata, nawet jeśli nie mają objawów.
Jeśli w rodzinie była osoba, która chorowała na raka jelita grubego lub miała inny nowotwór układu pokarmowego, warto rozważyć wcześniejsze i częstsze badania. W razie wystąpienia raka jelita grubego w rodzinie kontrolę należy rozpocząć już po ukończeniu 25. roku życia.
Rodzaje badań na krew utajoną w kale
- Badania laboratoryjne – polegają na analizie próbki kału w specjalistycznym laboratorium. Może to być test immunologiczny, który wykrywa ludzką hemoglobinę.
- Test na krew utajoną w kale FOB Test (Fecal Occult Blood) – to domowy test diagnostyczny, który można przeprowadzić samodzielnie. Jest łatwy w obsłudze i wiarygodny.. Czułość testu pozwala na wykrycie w kale określonej ilości krwi, co może być objawem zmian w obszarze jelita grubego. Domowy test nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta, nie trzeba stosować w diecie ograniczeń. Poza tym zapewnia możliwość szybkiego uzyskania wyniku. Można go odczytać już po 5 minutach. Wynik dodatni wskazuje na obecność krwi w stolcu. Pamiętaj też, że jeśli jest podejrzenie krwawienia, trzeba pogłębić diagnostykę.
Czy krew w kale musi oznaczać raka jelita grubego?
Chociaż obecność krwi utajonej w kale może być jednym z objawów raka jelita grubego, nie oznacza to automatycznie obecności nowotworu. Jest wiele innych powodów krwawienia z układu pokarmowego, takich jak hemoroidy, wrzody, zapalenia jelit czy infekcje. Ważne jest, aby podjąć odpowiednie badania diagnostyczne, aby określić dokładną przyczynę krwawienia. Przy dodatnim wyniku testu, lekarz może zalecić wykonanie kolonoskopii. Badanie pozwala na obserwację wewnętrznej części jelit. Jest zalecane w razie podejrzenia raka jelita grubego, ale też stanów zapalnych jelit.
Jakie objawy związane z obecnością krwi w kale powinny skłonić do wizyty u lekarza?
Wiele osób ma też szereg innych dolegliwości. Mogą to być m.in. zaburzenia rytmu wypróżnień, częste biegunki lub zaparcia, skurcze lub nawracające bóle brzucha. Inne symptomy to śluz w stolcu, stany podgorączkowe lub gorączka, zmniejszenie masy ciała, a także objawy anemii (jak osłabienie, skłonność do szybkiego przemęczenia, omdlenia, zawroty głowy czy przyspieszenie rytmu serca).
