Helicobacter Pylori - objawy, diagnostyka, leczenie, dieta
Helicobacter pylori to bakteria, która najczęściej występuje w żołądku. Może prowadzić do występowania wielu chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym wrzodów żołądka i dwunastnicy, a nawet raka żołądka. Powoduje także szereg objawów pozażołądkowych w tym: neurologicznych, hematologicznych, sercowo-naczyniowych, dermatologicznych, okulistycznych, metabolicznych, alergicznych i wątrobowo-żółciowych. Zakażenie Helicobacter pylori jest bardzo częste i dotyka około połowy światowej populacji.
Zakażenie
Helicobacter jest bakterią zaraźliwą. Infekcja występuje najczęściej w dzieciństwie. Czynnikiem ryzyka jest niedożywienie organizmu i niedobór witamin w diecie. Do zakażenia może dojść poprzez ślinę (czyli całowanie, w przypadku dzieci – wkładanie do ust zabawek, które wcześniej miała w buzi osoba zarażona, używanie tych samych sztućców, picie z tej samej szklanki, co osoba zarażona), a także kał, wymiociny czy wodę, w której znajdują się szczepy bakterii lub jej formy przetrwalnikowe. Najczęściej bakterią Helicobacter pyroli można zarazić się m.in. przez niedostateczną higieny, przez niedokładne mycie zastawy stołowej w miejscach restauracjach itp., w wyniku wymiany płynów ustrojowych w różnych codziennych sytuacjach domowych i intymnych. Nośnikiem Helicobacter jest również niedostatecznie oczyszczana i niegotowana woda.
Statystyki
Według statystyk na świecie zakażonych jest około 60% populacji. Natomiast w Polsce nawet 80% dorosłych oraz 30% dzieci i młodzieży może być nosicielami bakterii. Do zakażenia dochodzi głównie w młodości. Jednak po wyleczeniu możliwe jest ponowne zakażenie, po kontakcie z chorym. W Polsce, w wyniku poprawy jakości higieny i sposobów przygotowywania pokarmów, odnotowuje się spadek częstości zakażeń.
Objawy
W 80-90% przypadków zakażenia Helicobacter pylori nie obserwuje się żadnych objawów klinicznych i poza przewlekłym stanem zapalnym nie stwierdza się poważniejszych zmian w błonie śluzowej żołądka. Zdarza się też, że niektóre objawy na początku w ogóle bardzo ciężko połączyć z jakąkolwiek infekcją przewodu pokarmowego.
Pozostała część ma symptomy podobne do zatrucia pokarmowego, które obejmują:
- bóle brzucha,
- częste odbijanie,
- mdłości i wymioty,
- utratę apetytu,
- wzdęcia,
- biegunki,
- gorączkę,
- gorsze samopoczucie,
- niestrawność,
- uczucie pełności w żołądku,
- szybkie uczucie najedzenia się podczas posiłku,
- utratę masy ciała,
- bardzo silne osłabienie prowadzące nawet do omdlenia,
- w momencie ataku choroby wysoka gorączka z wymiotami, silnym osłabieniem i drętwieniem kończyn.
Objawy zakażenia bakterią Helicobacter pylori są często specyficzne i nie łączymy ich początkowo z tą bakterią. Mogą na to wskazywać m.in. trądzik, nieświeży oddech, zgaga.
Zakażenie w pierwszej fazie powoduje ubytki w błonie śluzowej żołądka, które z czasem ulegają powiększeniu i powodują powstanie stanu zapalnego. On z kolei może być przyczyną powstawania zmian przedrakowych, które w konsekwencji mogą przekształcić się w raka żołądka. Sama bakteria Helicobacter pylori nie powoduje powstania nowotworu. Na rozwój raka może mieć wpływ wiele czynników środowiskowych lub genetycznych.
Diagnostyka
Istnieje wiele różnych metod wykrywania infekcji Helicobacter pylori m.in. bardzo wiarygodne Testy diagnostyczne domowego użytku. Próbkę do badania można pobrać zarówno z kału jak i z krwi.
Helicobacter Antygen Test z kału.
To szybki domowy test wskazany jest w ramach profilaktyki, a także dla osób, które skarżą się na różnego rodzaju dolegliwości jelitowo-żołądkowe oraz problemy skórne.. Wykonanie testu jest bardzo szybkie, wystarczy zapoznać się z instrukcją, która krok po kroku wyjaśnia, co należy zrobić, wynik otrzymujemy już po 10 minutach.
Helicobacter TEST z krwi.
Badanie testem można przeprowadzić szybko i łatwo w zaciszu własnego domu. W opakowaniu znajduje się wszystko, co jest potrzebne do jego przeprowadzenia testu. Wystarczy pobraną z palca krew umieścić na okrągłe pole testowe. Następnie dodać roztwór i zaczekać 15 minut na wyniki badania.
Bardziej inwazyjna jest metoda histologiczna, która polega na pobraniu wycinka błony śluzowej żołądka w trakcie gastroskopii, a następnie na ocenie materiału pod kątem zmian morfologicznych (stan zapalny; komórki nowotworowe). Następnie na wskaźnik zawierający mocznik nakłada się wycinek błony śluzowej żołądka i ocenia się zmianę barwy - jak przy papierku lakmusowym). Metoda ta jest uważana za „złoty standard” w diagnostyce chorób żołądka. Należy do bardzo wiarygodnych zarówno dla diagnozowania zakażeń, jak i potwierdzenia wyleczenia.
Leczenie
Skuteczność wyleczenia zakażenia bakterią H.pyroli można uzyskać tylko przy zastosowaniu leczenia skojarzonego. Polega ono na połączeniu dwóch leków przeciwbakteryjnych (antybiotyków) oraz jednego leku zmniejszającego wydzielanie soku żołądkowego (inhibitorów pompy protonowej). Kuracja trójlekowa trwa 14 dni. Według towarzystw gastroenterologicznych wskazaniami do leczenia zakażenia H. pylori są m.in. wrzód żołądka, wrzód dwunastnicy, zapalenie żołądka, zmiany przedrakowe, wycięcie żołądka z powodu raka, rak żołądka w rodzinie, a także własne życzenie.
Profilaktyka
Do podstawowych metod obniżających ryzyko zakażenia należą m.in.: karmienie piersią, przestrzeganie podstawowych zasad higieny, w szczególności w żłobkach i przedszkolach, prawidłowe żywienie - dieta bogata w antyoksydanty (witamina C, witamina E, beta-karoten). W przyszłości możliwość zastosowania szczepionki – obecnie trwają badania nad jej stworzeniem.
Dieta
Dieta przy zakażeniu Helicobacter powinna zmniejszać objawy gastryczne, jeśli takie występują, i wspomagać leczenie. Aby zmniejszyć dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak uczucie pełności, kwaśne odbijanie czy mdłości należy: jeść małe objętościowo posiłki, niezbyt zimne i niezbyt gorące, unikać żywności bardzo ostrej, kwaśnej i smażonej ze względu na możliwe podrażnianie ścian żołądka, a także alkoholu, sytuacji stresowych, palenia papierosów.
Podczas leczenia Helicobacter pyroli w codziennym jadłospisie powinny znaleźć się:
- warzywa takie jak: brokuły, kalafior, rzodkiewka, brukselka, kapusta, kalarepa i inne warzywa o specyficznym, siarkowym aromacie, · owoce o wysokiej zawartości polifenoli, czyli czarne i czerwone porzeczki, jagody, jeżyny i maliny, a także soki z tych owoców,
- miód (niepoddany działaniu wysokiej temperatury, aby nie obniżać jego właściwości przeciwbakteryjnych),
- sardynki, śledzie, makrela i inne tłuste ryby zimnych wód,
- siemię lniane i olej lniany,
- nasiona chia,
- olej rzepakowy i oliwa z oliwek,
- oleje z pestek czarnej porzeczki i grejpfruta.
Ze względu na bardzo rozległe uszkodzenie mikrobiomu podczas antybiotykoterapii stosowanej w leczeniu zakażenia Helicobacter pylori warto dodatkowo włączyć do diety większą ilość żywności probiotycznej, która dostarcza bakterii jelitowych (np. produkty mleczne i sojowe), a także prebiotycznej, która wspomaga wzrost bakterii jelitowych (np. czosnek, cykoria, cebula, szparagi). Ważny jest także sposób jedzenia. Należy jeść powoli i dokładnie przeżuwać każdy kęs. Najlepiej, żeby jedzenie było lekkostrawne, czyli gotowane na parze, w wodzie lub duszone. Trzeba pamiętać także o piciu minimum 2-3 litrów płynów dziennie.
