Infekcje intymne i infekcje dróg moczowych - nie pozwól by zepsuły Ci wakacje

Wakacje to dla wielu osób czas podróżowania, a co za tym idzie - zmiany dotychczasowego trybu życia i nawyków. Częściej wychodzimy z domu, zmieniamy środowisko, uprawiamy sport i podejmujemy różnorodne aktywności. Wakacyjne wyjazdy zapewniają wiele ciekawych doświadczeń, ale bywa, że niosą za sobą pewne zagrożenia m.in. infekcje intymne oraz infekcje dróg moczowych. Częstość zachorowani w tym okresie wzrasta. Dlaczego? Inne warunki atmosferyczne powodują np. zmianę sposobu ubierania się. Częściej zakładamy obcisłą odzież, która może podrażniać delikatne okolice intymne i powodować podrażnienia i pojawienie się uporczywych dolegliwości. Przebywamy w miejscach, w których przebywa jednocześnie wiele osób, korzystamy z publicznych pływali, toalet. Letnia aura sprzyja również nawiązywaniu nowych relacji w tym seksualnych.

Nie tylko wirusy, bakterie i grzyby…

Warto pamiętać, że dolegliwości okolic intymnych nie zawsze są spowodowane zakażeniami wirusowymi, bakteryjnymi lub grzybiczymi. Mogą wywoływać je również takie czynniki jak: seks bez zabezpieczenia, niewłaściwa higiena okolic intymnych, noszenie obcisłej, nieprzewiewnej bielizny intymnej, zmiana środowiska życia spowodowana wakacyjnymi wyjazdami – w tym sposobu odżywiania, aktywności, wody używanej do codziennej higieny intymnej.

Objawy i skutki infekcji intymnych

Do dolegliwości intymnych zaliczamy nie tylko infekcje, ale również otarcia, alergie i mikrouszkodzenia. Objawy infekcji intymnych to zazwyczaj ból, świąd, pieczenie, obrzęk, zaczerwienienie, upławy, uczucie suchości, nieprzyjemny zapach, zmiana wyglądu wydzieliny. Powodują one silny dyskomfort utrudniający normalne funkcjonowanie. Mają też związek ze znacznym spadkiem libido i unikaniem zbliżeń – seks jest wtedy bolesny i nie sprawia przyjemności. Według danych Ministerstwa Zdrowia aż 80% Polek przynajmniej raz w życiu doświadczyło lub doświadczy infekcji grzybiczej. Co pokazuje, że skala problemu jest olbrzymia i pod żadnym pozorem nie wolno go lekceważyć.

Objawy i skutki infekcji dróg moczowych

Objawy infekcji dróg moczowych obejmują: silny ból brzucha zlokalizowany w okolicy nadłonowej, pieczenie w trakcie oddawania moczu, silne parcie na pęcherz (a mimo to oddawanie niewielkiej ilości moczu). Mocz może mieć silny nieprzyjemny zapach i mętny wygląd. Osoba chora może odczuwać również ból w okolicy miednicy lub odbytu. Jeśli infekcja obejmuje górne drogi moczowe, jej przebieg może mieć wpływ na funkcjonowanie nerek, a nawet zagrażać życiu. Do niepokojących objawów należą: dreszcze, nudności, gorączka,  wymioty oraz obniżone ciśnienie krwi. Zakażenie dróg moczowych jest skutkiem infekcji. Nieleczone, sieje spustoszenie w organizmie i może doprowadzić nawet do choroby nerek. Powikłania zwykle występują u osób z anatomicznymi nieprawidłowościami w zakresie dróg moczowych (kamica nerkowa, przeszkoda w odpływie moczu, cewnik w pęcherzu) lub zaburzeniami czynnościowymi (np. pęcherz neurogenny). Ryzyko powikłań jest większe również u osób starszych, z chorobami przewlekłymi (niewydolność serca, cukrzyca), a także u osób z upośledzeniem odporności (leczenie immunosupresyjne, choroby hematologiczne). Do możliwych powikłań ostrego zakażenia dróg moczowych zaliczamy: roponercze ropień nerki i ropień okołonerkowy nawracające zakażenia układu moczowego ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek (zakażenie miąższu nerki) zakażenie uogólnione, tzw. urosepsa przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek (i w następstwie przewlekła niewydolność nerek) 

Szybkie testy

Niestety w trakcie podróży dostęp do lekarzy jest często ograniczony. Dlatego w wakacyjnej apteczce  i w domu, oprócz środków przeciwbólowych czy opatrunkowych, warto mieć także dostępne bez recepty – w przypadku infekcji intymnych - globulki lub żele, które pomogą złagodzić uporczywe objawy, a w przypadku infekcji pęcherza – leki z furaginą. Bardzo przydatne będą też testy, dzięki którym w szybki i łatwy sposób przekonamy się co nam dolega zanim uda nam się dostać do lekarza.

Profilaktyka przede wszystkim  

Odpowiednia higiena 

• codziennie, dokładnie myj okolice intymne;
• stosuj płyn do higieny intymnej o neutralnym pH (5,5). Niewskazane jest stosowanie mydeł o zasadowym odczynie pH, z dodatkiem aktywnych substancji chemicznych. Perfumowane mydła czy żele są bardzo często powodują uczulenie i podrażniają delikatną skórę warg sromowych;
• używaj oddzielnego, delikatnego i miękkiego ręcznika przeznaczonego do osuszania wyłącznie okolic intymnych, często go zmieniaj;
• w trakcie wycierania okolic intymnych zachować odpowiedni kierunek – od przodu, do tyłu (aby nie dopuścić do przeniesienia bakterii z odbytu);
• na basenie, w szatniach czy w saunie nie siadaj bezpośrednio na ławce ani brzegu basenu. Najpierw podłóż sobie ręcznik (potem się nim nie wycieraj);
• zrezygnuj z długich, gorących kąpieli z dodatkiem aromatyzowanych płynów lub olejków na rzecz prysznica;
• do mycia wrażliwych miejsc nie używaj gąbek ani myjek, ponieważ są siedliskiem bakterii i grzybów - w przypadku utrudnionego dostępu do łazienki, używaj biodegradowalnych chusteczek do higieny intymnej. Najlepsze będą te z zawartością bakterii kwasu mlekowego. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one higieny intymnej i należy używać ich w sporadycznie;
• zapominaj o wzięciu prysznica zarówno przed wejściem do wody, jak i po powrocie z basenu czy plaży. Dzięki temu zmyjesz z siebie wszystkie zanieczyszczenia, chlor, drobnoustroje, a także szkodliwe składniki kosmetyków czy środków do prania, które dodatkowo mogą podrażniać delikatną okolicę intymną;
• wypierz i wysusz kostiumy kąpielowe po każdym użyciu. Warto też zabrać ze sobą więcej niż jeden komplet. 

Bielizna osobista i spodnie

• powinna być przewiewna i na tyle luźna bądź elastyczna, aby nie powodować uszkodzeń nabłonka lub otarć skóry (unikaj stringów); 
• noś bieliznę z włókien zapewniających dobrą cyrkulację powietrza – bawełny, jedwabiu lub wykonaną z nowoczesnych „oddychających” tkanin;
• zmieniaj ją codziennie;
• nie noś obcisłych dżinsów i spodni ze sztucznych materiałów.

A poza tym:

• w trakcie kuracji antybiotykowej i po niej stosuj preparaty z pałeczkami kwasu mlekowego, aby utrzymać prawidłową mikroflorę pochwy;
• nie przesadzaj z ilością cukru, lubią go zwłaszcza grzyby. 

Najczęstsze infekcje

• Rzęsistkowica - można zarazić się nią w publicznej toalecie, na basenie, w saunie, w trakcie stosunku z chorą osobą, a także przez wspólne używanie ręczników i/lub przyborów do mycia. Objawy: wydzielina z pochwy jest obfita, pienista, o żółtej lub zielonej barwie i nieprzyjemnym zapachu. Często towarzyszy jej świąd i podrażnienie okolic intymnych, a także bolesność w trakcie współżycia. Leczenie: należy przyjąć doustny antybiotyk zawierający metronidazol. Kuracja trwa ok. tygodnia. Lekarz może także przepisać preparat do jednorazowego zastosowania. PAMIĘTAJ! Choroba może powodować powikłania tj. zapalenie pęcherza, przewlekłe zapalenie pochwy oraz niepłodność, a zakażenie w ciąży może spowodować przedwczesny poród.
• Bakterie - infekcje wywołują różne szczepy bakterii beztlenowych (m.in. Gardnerella vaginalis, Mycoplasma hominis). Występują one w prawidłowej mikroflorze pochwy. Do ich szybkiego rozmnożenia dochodzi w wyniku nagłego spadku odporności organizmu, np. na skutek stresu. Zachorowaniom sprzyja również niedostateczna higiena okolic intymnych, stosowanie antybiotyków, posiadanie wielu partnerów seksualnych, przepłukiwanie pochwy, ciąża czy zmiany hormonalne związane z menopauzą. Objawy:  Pieczenie i świąd okolic intymnych. Biaława i wodnista wydzielina z pochwy o intensywnym rybim zapachu. Jednak warto podkreślić, że u ponad połowy kobiet nie występują żadne dolegliwości. Leczenie: Antybiotyki doustne lub dopochwowe zawierające klindamycynę i metronidazol. Kuracja trwa zwykle ok. 7 dni. Nawet w wypadku wcześniejszego ustąpienia objawów nie wolno przerywać kuracji, ponieważ niewyleczona infekcja może przejść w stan przewlekły. PAMIĘTAJ! Zaniedbanie leczenia może powodować komplikacje, np. przewlekłe zapalenie pochwy, zapalenie przydatków lub błony śluzowej macicy. Infekcja nieleczona w czasie ciąży grozi przedwczesnym porodem.
• Grzybica - chorobę wywołuje kilka rodzajów grzybów z gatunku Candida. Nazywana jest też drożdżycą lub kandydozą. Obecność grzybów na skórze i błonach śluzowych zdrowej osoby jest normalna. Problemy pojawiają się, gdy spada odporność organizmu. Zakażeniom sprzyja stosowanie antybiotyków (niszczą nie tylko złe, ale też dobre bakterie) i leków immunosupresyjnych. Przyczyną zachorowania może być noszenie ciasnej i syntetycznej bielizny czy obcisłych dżinsów, ponieważ powodują one przegrzanie okolic intymnych oraz nadmierną wilgotność, którą uwielbiają grzyby.   Grzybicą można się zarazić przez używanie ręcznika czy przyborów toaletowych osoby zakażonej, a także na basenie, w saunie czy szatni fitness klubu. Choroba częściej dokucza kobietom w ciąży i osobom chorym na cukrzycę. Ryzyko wystąpienia grzybicy pochwy zwiększają czynniki takie jak:  otyłość, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, antybiotykoterapia, ciąża, doustna antykoncepcja hormonalna, niedożywienie i nieodpowiednia dieta, długotrwałe stosowanie tamponów, noszenie nieodpowiedniej bielizny, osłabienie odporności lub ciężka niedokrwistość. Objawy: Świąd, pieczenie okolic intymnych, ból w trakcie oddawania moczu lub współżycia. Zaczerwienione i obrzęknięte wargi sromowe. Bezwonne, grudkowate upławy, wyglądem przypominające biały ser. Leczenie:  Stosuje się leki przeciwgrzybicze w formie kremów lub globulek dopochwowych. Terapia trwa od kilku dni do 2 tygodni. Często wraz z leczeniem miejscowym lekarz zaleca środki doustne (np. z ketokonazolem).  

UWAŻAJ!!! Grzybica często powraca, zwłaszcza jeśli jest niedoleczona lub niewłaściwie leczona. Zazwyczaj infekcje wtedy są znacznie silniejsze i trudniej je pokonać.  

• Opryszczka - narządów płciowych jest bardzo zaraźliwą infekcją, którą wywołuje wirus Herpes simplex typu 2, przenoszony drogą płciową. Nie zawsze po zakażeniu dochodzi do rozwoju objawów, ponieważ wirus uaktywnia się dopiero gdy nastąpią sprzyjające warunki tj. osłabienia organizmu, np. w trakcie przeziębienia, stresu lub przegrzania.   Objawy: Pojawiają się kilka dni po stosunku.  Najpierw występuje zaczerwienienie i obrzmienie okolic intymnych, któremu towarzyszy świąd i pieczenie. Później pojawiają się liczne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Po ich pęknięciu tworzą się bolesne ranki, a następnie strupki. Często powiększone są węzły chłonne w pachwinach. Może wystąpić stan podgorączkowy i dreszcze. Zazwyczaj objawy ustępują po kilkunastu dniach, jednak należy pamiętać, że wirus pozostaje w organizmie i przechodzi w stan uśpienia (czeka na sprzyjające warunki do rozwoju). Leczenie: Stosuje się doustnie lub miejscowo leki przeciwwirusowe z acyklowirem i jego pochodnymi, które łagodzą objawy oraz zmniejszają ryzyko nawrotów choroby. PAMIĘTAJ! Zaniedbanie leczenia w zaawansowanej ciąży może powodować ciężkie powikłania u dziecka.  

Warto pamiętać, że niektóre infekcje intymne tj. grzybica czy chlamydioza mogą przebiegać bezobjawowo. A gdy zaniedbana infekcja intymna przejdzie w stan utajony, staje się bardzo niebezpieczna. Nie dając wyraźnych sygnałów, rozszerza się przez błony śluzowe na dalsze odcinki dróg rodnych. Najczęściej atakuje szyjkę macicy, gruczoł przedsionkowy, cewkę moczową i pęcherz. Kiedy zapalenie obejmie jajowody – powstają zrosty, które mogą utrudniać zajście w ciążę, a nawet ją uniemożliwiać. Z kolei kobiety ciężarne, u których podstępnie rozwija się grzybica lub waginoza bakteryjna, są narażone na ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu (dochodzi do pęknięcia błon płodowych) i zakażenia noworodka. Dlatego tak ważna jest profilaktyka w postaci odpowiedniej higieny i wykonywanie domowych testów.