Kiedy wykonać badanie pH pochwy

Prawidłowe pH pochwy jest kwasowe. To naturalna ochrona przed infekcjami oraz stanami zapalnymi. Wyjaśniamy, w jaki sposób zadbać o prawidłowe pH pochwy i kiedy warto sprawdzić jego poziom. Pochwa nie jest sterylną częścią ciała. Na nabłonku są miliony mikroorganizmów. W prawidłowych warunkach jej flora bakteryjna jest zdominowana przez pałeczki kwasu mlekowego, które potrafią rozkładać glikogen do kwasu mlekowego i utrzymują w ten sposób jej prawidłowy odczyn. Odpowiednie pH pochwy zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia na szyjkę macicy, narządy miednicy mniejszej oraz endometrium.

Co to jest pH pochwy i jakie jest prawidłowe? 

PH pochwy odnosi się do poziomu kwasowości lub zasadowości środowiska w pochwie. Jego wartość jest mierzona na skali od 0 do 14, gdzie wartość 7 oznacza neutralne pH. Prawidłowe pH pochwy u zdrowej kobiety wynosi zwykle między 3,8 a 4,5.

Takie lekko kwasowe środowisko sprzyja utrzymaniu równowagi flory bakteryjnej i pomaga w zapobieganiu namnażania się patologicznych mikroorganizmów i infekcjom intymnym. Jednak różne czynniki mogą zaburzyć równowagę mikrobiologiczną środowiska pochwy, co spowoduje wzrost jej pH. Wtedy rośnie też ryzyko wystąpienia stanu zapalnego pochwy i chorób takich jak kandydoza czy rzęsistkowica.

Wskazania do badania pH pochwy 

Badanie pH pochwy może być przeprowadzane w celu oceny zdrowia intymnego i diagnozowania różnych stanów. Poniżej omawiamy wybrane wskazania do tego badania.

Swędzenie, pieczenie, ból, upławy o nieprzyjemnym zapachu. W przypadku wystąpienia objawów takich jak nieprzyjemny zapach, świąd, pieczenie, nadmierny wydzielina pochwy lub zmiana jej konsystencji, może być zalecane badanie pH pochwy. Infekcje pochwy, takie jak grzybica (Candida albicans) lub bakteryjne zapalenie pochwy (bacterial vaginosis), mogą wpływać na wartość pH.

Ból podczas stosunku seksualnego. Ból podczas seksu może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak infekcje, podrażnienia, alergie, suchość pochwy lub napięcie mięśniowe. Jednym z czynników, który może wpływać na dyskomfort podczas stosunku seksualnego, jest zaburzenie równowagi pH pochwy. Gdy pacjentka zgłasza ból podczas seksu, lekarz może zalecić badanie pH pochwy. Podwyższone pH może świadczyć o infekcji intymnej.  Badanie to pozwala ocenić, czy istnieje zaburzenie równowagi pH i czy może to być przyczyną objawów.

Suchość pochwy. Suchość pochwy, zwana również atrofią pochwy lub wulwowaginalnym zespołem atroficznym, jest stanem, w którym pochwa traci swoją naturalną wilgotność i elastyczność. Jest to zwykle wynik zmniejszonej produkcji estrogenów, która może wystąpić w okresie menopauzy, podczas terapii hormonalnej, po usunięciu jajników lub w wyniku innych czynników. Suchość pochwy może prowadzić do zakłócenia naturalnej równowagi pH w pochwie. Ze względu na zmniejszoną produkcję estrogenów, pH pochwy może stać się bardziej zasadowe lub neutralne, zamiast być lekko kwasowe, co jest typowe dla zdrowego stanu.

Stosowanie antykoncepcji. Niektóre formy antykoncepcji mogą zawierać składniki, które mogą wpływać na pH pochwy. Badanie pH pochwy może być zalecane, gdy pacjentka stosuje antykoncepcję i zgłasza objawy takie jak nieprawidłowy wydzielina, swędzenie, pieczenie lub ból. Zmiana pH pochwy może prowadzić do infekcji lub podrażnień, dlatego badanie pozwala ocenić, czy pH jest w zakresie normy.

Planowanie ciąży i ciąża. Badanie pH pochwy w czasie ciąży może być przeprowadzane w celu monitorowania zdrowia przyszłej matki. Ciąża może wpływać na równowagę pH w pochwie z różnych powodów. Zwykle w ciąży pH pochwy jest bardziej zasadowe. Badanie pH pochwy w czasie ciąży może pomóc w wykryciu ewentualnych zmian w równowadze kwasowo-zasadowej, co może sugerować obecność infekcji lub innych problemów zdrowotnych. Infekcje intymne mogą być przyczyną problemów z zajściem w ciążę, a w przypadku ciąży mogą prowadzić do nieprawidłowego rozwoju płodu lub poronienia. Dlatego już na etapie planowania ciąży należy zadbać o zdrowie miejsc intymnych, a w ciąży regularnie monitorować pH środowiska pochwy.

Połóg. Jest to okres po urodzeniu dziecka, który trwa zwykle od kilku tygodni do kilku miesięcy. To duże zmiany hormonalne w organizmie kobiety. W tym czasie organizm matki powraca stopniowo do stanu sprzed ciąży, a pochwa przechodzi proces gojenia się. Badanie pH pochwy w okresie połogu może być zalecane w celu monitorowania zdrowia kobiety. Może ono pomóc w ocenie, czy pochwa powraca do swojego zdrowego stanu równowagi kwasowo-zasadowej.

Menopauza. Jest to naturalny okres w życiu kobiety, kiedy jej jajniki przestają produkować hormony, zwłaszcza estrogeny. Są one odpowiedzialne za utrzymanie zdrowej mikroflory pochwy oraz produkcję naturalnej wilgotności i elastyczność. Zmniejszenie poziomu estrogenów może prowadzić do wysuszenia pochwy, zmniejszenia elastyczności i zmian w pH. W tym czasie panują trudne warunki do utrzymania kwaśnego pH pochwy.

Antybiotykoterapia.  Antybiotyki działają na eliminację lub zmniejszenie populacji bakterii w organizmie, zarówno tych szkodliwych, jak i korzystnych. Niszczy pałeczki kwasu mlekowego, co może zakłócić naturalną mikroflorę pochwy i wpływać na jej pH. Często po antybiotykoterapii kobiety odczuwają dyskomfort miejsc intymnych taki jak pieczenie, swędzenie, upławy. Może to świadczyć o infekcji intymnej. Dlatego po antybiotykoterapii warto przeprowadzić badanie pH pochwy. W razie podwyższonych wyników lekarz zleci kurację leczniczą, która przywróci naturalną równowagę flory bakteryjnej pochwy.

Stosowanie globulek dopochwowych. Globulki dopochwowe są często stosowane w leczeniu różnych infekcji pochwy, takich jak grzybica (drożdżyca) lub bakteryjne zakażenia pochwy. Mają działanie miejscowe. Łagodzą nieprzyjemne objawy i działają bezpośrednio na przyczynę infekcji. Po zakończeniu leczenia warto zrobić test i sprawdzić, czy kuracja była skuteczna.  W razie wciąż podwyższonego pH lekarz zleci przedłużenie kuracji lub zmieni leki na inne, może również zalecić stosowanie globulek regeneracyjnych z kwasem mlekowym, które mają na celu przywrócenie naturalnej flory bakteryjnej pochwy.

Cukrzyca. Kobiety chore na cukrzycę poprzez wysokie stężenie glukozy mają zmienione pH pochwy. Zamiast kwaśnego jest zasadowe co predysponuje do nawracających stanów zapalnych pochwy w szczególności grzybiczych. Dlatego kobietom chorym na cukrzycę zaleca się regularną kontrole pH pochwy. W razie nieprawidłowości lekarz zaleci kurację, która ma na celu przywrócenie naturalnej równowagi flory bakteryjnej pochwy.  

W przypadku podejrzenia problemów intymnych, zalecamy konsultację z lekarzem, ginekologiem. PH pochwy można zbadać w domu, wykonując prosty test dostępny w aptece. Z kolei ginekolog może przeprowadzić szereg badań, by postawić dokładną diagnozę i zalecić odpowiednie leczenie.