Profilaktyka raka jelita grubego

2017-01-02

Rak jelita grubego dotyka coraz więcej osób, zachorowania mnożą się przede wszystkim w krajach rozwiniętych. Niestety, w Polsce liczba chorych rośnie najszybciej w Europie (1). Nowotwór złośliwy może rozwijać się w odbytnicy lub okrężnicy, w niektórych przypadkach zmiany zajmują wyrostek robaczkowy. Naukowcy przekonują, że można uchronić się przed chorobą. Jak? Dzięki właściwej diecie, aktywności fizycznej i zrzuceniu nadwagi. Lekarze przypominają o badaniach diagnostycznych, które – jak w przypadku każdego rodzaju nowotworu – ratują życie.

Rak jelita grubego – czynniki ryzyka i badania

Rak jelita grubego dotyka i mężczyzn, i kobiet – płeć nie jest czynnikiem ryzyka. Zagrożenie chorobą rośnie z wiekiem – zwłaszcza osoby po 50. roku życia powinny pamiętać o profilaktyce (2). Coraz częściej odnotowuje się przypadki nowotworu również u młodszych pacjentów. Zdaniem specjalistów, na rozwój choroby wpływa dieta wysokotłuszczowa – oparta na tłuszczach zwierzęcych, ale uboga w błonnik. Sprzyja jej siedzący tryb życia, brak ruchu i otyłość. Wyniki badań dowodzą, że odpowiednie menu może obniżyć ryzyko zachorowania na nowotwór.

Wiesz, że istnieje program badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego? Lekarze, w ramach profilaktyki nowotworowej, kierują na kolonoskopię osoby po 50. roku życia, szczególnie, gdy w ich rodzinach rozpoznano przypadki choroby. Badanie należy powtarzać, co 10 lat. Jeśli u Twoich bliskich wykryto rak trzonu macicy lub piersi, powinnaś badać się częściej i w młodszym wieku (co rok-dwa od 20. do 25. roku życia) (3). Pacjentów z zespołami genetycznymi program profilaktyki raka jelita grubego obejmuje znacznie wcześniej – zwykle w wieku dziecięcym.

Kto jest narażony na raka jelita grubego?

Na rozwój raka jelita grubego narażone są nie tylko osoby obciążone rodzinnie, ale również chorzy z nieswoistymi zapaleniami jelit (chorobą Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego). Do grupy ryzyka zalicza się pacjentów z dziedziczną polipowatością jelita lub innymi zespołami genetycznymi (w tym zespołem Lyncha), chorych na cukrzycę i cierpiących na przewlekłe zaparcia. (4)

Na raka jelita często zapadają osoby, u których wykryto polipy. Zmiany zwykle usuwa się w trakcie kolonoskopii i poddaje obserwacji mikroskopowej. Jeśli wykryje się komórki nowotworowe, można szybko wdrożyć terapię. W tej fazie całkowite wyleczenie raka jelita grubego jest możliwe.(5)

Profilaktyka nowotworu jelita grubego

Mimo wszystko wiele zależy od nas samych. Udowodniono, że zachorowaniom na raka jelita grubego sprzyja palenie tytoniu i otyłość. Ryzyko nowotworowe wzrasta u osób, które nie uprawiają sportu i stosują dietę wysokotłuszczową, opartą na czerwonym mięsie.

Od czego zacząć swój prywatny program profilaktyczny? Przede wszystkim należy uregulować masę ciała, zadbać o systematyczny wysiłek fizyczny (dostosowany do stanu zdrowia i indywidualnych możliwości) i zmienić jadłospis – na zdrowszy.

Dieta, która chroni przed rakiem jelita, obfituje w błonnik pokarmowy. Dobroczynny składnik wspomaga rozwój prawidłowej mikroflory układu pokarmowego, przyspiesza perystaltykę jelit, reguluje rytm wypróżnień i przeciwdziałała zaleganiu mas kałowych. W nowym menu nie może zabraknąć również mikro- i makroelementów, które obniżają ryzyko rozwoju nowotworu jelita grubego 6.

Dieta, która zapobiega nowotworom jelita

W ramach profilaktyki raka jelita grubego przyrządzaj sobie 5 niedużych posiłków dziennie – każdy wzbogać w pyszną sałatkę lub surówkę. Ogranicz ilość spożywanych tłuszczów – tłuszcze zwierzęce zastąp tłuszczami roślinnymi. Podczas przygotowania potraw stosuj metody obróbki termicznej, które nie wymagają dodatkowej porcji tłuszczu (gotowanie na parze, pieczenie bez tłuszczu).

Niech od dziś na Twoim stole królują warzywa i owoce – cenne źródła błonnika, witamin i minerałów. Sięgaj po produkty pełnoziarniste, zrezygnuj ze słodyczy. Ogranicz czerwone mięso. Polub ryby morskie – spożywaj je, chociaż 2 razy w tygodniu. Dań nie doprawiaj solą (chlorkiem sodu) – smak podkreślaj zielonymi i suszonymi ziołami. Pij dużo wody mineralnej niegazowanej (1,5 litra dziennie), a „małą czarną” zamień na filiżankę zielonej herbaty. (7)

Jeśli należysz do grupy „podwyższonego ryzyka”, nie martw się na zapas – to nie oznacza, że zachorujesz. Powinnaś jednak bardziej się o siebie troszczyć. Zadbaj o zdrowy styl życia, pamiętaj o kontrolach lekarskich i regularnych badaniach – wykonuj testy na krew utajoną w kale (Zdrowe Jelito FOB TEST) i zgłaszaj się na badania w ramach profilaktyki raka jelita.


1. Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych, http://pkopo.pl/files/Glos_Pacjenta_Onkologicznego_Numer_1_2015_Rak_Jelita_Grubego.pdf, dostęp: 28.06.2016

2. Medycyna Praktyczna, http://onkologia.mp.pl/chorobynowotworowe/88022,rak-jelita-grubego, dostęp: 28.06.2016

3. Annals of Oncology, https://annonc.oxfordjournals.org/content/24/suppl_6/vi73.full.pdf+html, dostęp: 28.06.2016

4. Czytelnia Medyczna, http://www.czytelniamedyczna.pl/508,rak-jelita-grubego-czy-mozna-zapobiegac-wczesnie-rozpoznawac-i-skutecznie-leczy.html, dostęp: 28.06.2016

5. Medycyna Praktyczna, jw.

6. Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, http://www.eonkologia.am.wroc.pl/docs/RAK%20JELITA%20GRUBEGO.pdf, dostęp: 28.06.2016

7. Jw.


Pokaż więcej wpisów z Styczeń 2017
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką dotyczącą cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.
Zamknij
pixel