Pomiar cholesterolu

Co to jest dobry i zły cholesterol?
Cholesterol jest nam tak naprawdę niezbędny do życia, jako ważny związek tłuszczowy, jednak znamy jego dwie odmiany zasadniczo różniące się w skutkach dla pacjenta - beta-lipoproteina o małej gęstości to LDL, nazywana powszechnie złym cholesterolem. Jeśli jej poziom jest zbyt wysoki, to duże ilości cholesterolu odkładają się w komórkach ścian tętniczych tworząc tam złogi, zwane blaszkami miażdżycowymi i w rezultacie doprowadzając do zwężenia tętnic wieńcowych (arterioskleroza). Z kolei alfa-lipoproteina o dużej gęstości to HDL, nazywana powszechnie dobrym cholesterolem. Usuwa ona cholesterol ze ścian naczyń (przenosi nadmiar cholesterolu z komórek do wątroby), dlatego przypisuje się jej właściwości przeciwmiażdżycowe.     

Czy „zły” cholesterol może zabić? Jakie są jego skutki?  
Niestety, skutki zbyt wysokiego poziomu cholesterolu mogą prowadzić do śmierci. Występujące w przebiegu miażdżycy zmiany ostatecznie prowadzą do zwężenia światła tętnic, a nawet do całkowitego ich zamknięcia. W konsekwencji dochodzi do niedokrwienia i niedotlenienia zaopatrywanego w krew narządu, a w przypadku zamknięcia następuje jego martwica. Najczęściej zmiany chorobowe obejmują tętnice mózgowe, wieńcowe lub obwodowe, zwłaszcza kończyn dolnych, dna oka, nerkowe oraz tętnicę główną. Zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych prowadzą do choroby wieńcowej, a w konsekwencji także do zawału mięśnia sercowego. Dlatego tak istotne jest cyklicznie kontrolowanie poziomu cholesterolu we krwi oraz jego ew. obniżanie za pomocą diety i leczenia farmakologicznego.     

Kto jest najbardziej narażony na złe działanie cholesterolu?  
Wykryto sporą zależność pomiędzy poziomem stresu i nieprawidłową gospodarką cholesterolową. Dlatego tradycyjnie za grupę najwyższego ryzyka przyjmuje się osoby żyjące w stresie i pośpiechu, które częściej popełniają błędy żywieniowe i zażywają zbyt mało ruchu.     

Co robić, jeśli test wypadnie niekorzystnie?   
Pierwszym krokiem powinno być zaczerpnięcie profesjonalnej porady u lekarza specjalisty, który oceni poziom zagrożenia i wyznaczy szczegółowy plan postępowania oraz farmakoterapii. Możliwe, ze skieruje nas również do kardiologa. To, co sami możemy zrobić by obniżyć poziom cholesterolu, to przede wszystkim zmiana diety na niskotłuszczową i wysokobłonnikową oraz podjęcie systematycznej, lecz umiarkowanej aktywności fizycznej.   

Co nam szkodzi i podwyższa cholesterol?   
W przypadku stwierdzonego podwyższonego poziomu cholesterolu zasadnicze jest przestrzeganie zasad zdrowego żywienia. Dzienna dawka cholesterolu w pożywieniu nie powinna przekraczać 300 mg. Należy unikać przede wszystkim nadmiaru tłuszczu, a szczególnie zbyt dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych. Ich źródłem są tłuste mięsa i wędliny, potrawy smażone na maśle, smalcu, słoninie, czy margarynach twardych. Nie poleca się podrobów, tłustych wyrobów cukierniczych, jajek (jedno na tydzień - wliczając jajka stosowane do przygotowania posiłków), pełnotłustego mleka i jego przetworów, np. śmietany, serów żółtych i topionych, konserw mięsnych i białego pieczywa.     

Jak często należy badać poziom cholesterolu?  
Badanie poziomu cholesterolu we krwi należy robić już od 20. roku życia, a potem, co 3-4 lata, o ile utrzymuje się on w normie. Osobom starszym, kobietom w okresie menopauzy zaleca się wykonywanie takiego badania raz w roku.