Podwyższony cukier w ciąży – możliwe przyczyny, badania i sposoby przeciwdziałania

Ciąża to stan szczególny, ale i szczególnego zagrożenia – drobne, wydawałoby się, dolegliwości, mogą spowodować powikłania. Podwyższony cukier w ciąży należy, zatem wykryć jak najszybciej, a w przypadku cukrzycy ciążowej, odpowiednio postępować.

Co to jest cukrzyca ciążowa?

Na wstępie należy wyjaśnić, co określamy mianem cukrzycy ciążowej. O schorzeniu możemy mówić w momencie, gdy wysoki cukier w ciąży pojawia się po raz pierwszy, gdy pacjentka nie chorowała wcześniej na cukrzycę. Zazwyczaj cukrzycę ciążową wykrywa się w badaniu przeprowadzonym między 24. a 28. tygodniem rozwoju płodu. Doustny test tolerancji glukozy polega na dwukrotnym pobraniu krwi: najpierw na czczo, następnie po wypiciu roztworu z 75 g glukozy i odczekaniu dwóch godzin. Podwyższona glukoza w ciąży może pojawić się wcześniej, w trakcie wykonywanego w pierwszych tygodniach badania cukru na czczo – wtedy jednak w większości przypadków ujawnia się niezdiagnozowana wcześniej cukrzyca typu 2, bądź rozwijająca się w ciąży cukrzyca typu 1. Wysoki cukier w ciąży najczęściej pojawia się u kobiet, które w poprzedniej ciąży chorowały na cukrzycę, ukończyły 35. rok życia, urodziły dziecko o wadze powyżej 4 kg, urodziły więcej niż dwoje dzieci, mają nadwagę, nadciśnienie, cierpią na zespół policystycznych jajników lub w ich rodzinie ktoś choruje na cukrzycę typu 2. To tylko niektóre z czynników ryzyka.⁽¹⁾

Cukrzyca ciążowa – zagrożenia i powikłania

Co jest przyczyną wysokiej glukozy w ciąży? Gospodarka organizmu zmienia się. Wzrasta produkcja cukru na potrzeby dziecka, a przy tym modyfikacji ulegają funkcje wątroby (ta odpowiada za metabolizm glukozy) oraz trzustki, która wytwarza teraz więcej insuliny. Nie zawsze na tyle, by utrzymać „pozbywanie się” glukozy z organizmu na prawidłowym poziomie. Nieleczona nietolerancja glukozy w ciąży niesie ze sobą zagrożenia dla dziecka. Z powodu zbyt wysokiego cukru w ciąży może zwiększać się ilość płynu owodniowego, może pojawić się nadciśnienie tętnicze płodu, niedojrzałość, makrosomia (nadmierna masa płodu – niekiedy prowadzi do komplikacji przy porodzie, związanych z przejściem dziecka przez kanał rodny) a w skrajnych przypadkach wewnątrzmaciczne obumarcie.⁽²⁾ Po porodzie dziecku grozi również niedocukrzenie – przyzwyczajone do przyjmowania wysokich dawek cukru od organizmu matki, przeżywa wstrząs związany z niedoborem tego składnika pożywienia.⁽³⁾

Jak unormować skoki cukru w ciąży?

Po stwierdzeniu cukrzycy ciążowej, poradnia powinna pacjentkę wyposażyć w glukometr (najczęściej do wypożyczenia), a także dać zalecenia, co do diety w okresie ciąży. Konieczne będzie ograniczenie cukrów prostych i węglowodanów, jednak dieta diabetyczki w ciąży nie musi być taka sama, jak u cukrzyków typu 1 i 2 – dietetyk powinien dostosować ją do miesiąca i rodzaju ciąży, zapewniając pokrycie zapotrzebowania kalorycznego w indywidualnej sytuacji.⁽⁴⁾ Poziom cukru należy mierzyć kilka razy dziennie, na godzinę po każdym posiłku, zapisując go w specjalnym notatniku. Na wizycie kontrolnej (za tydzień lub dwa od wykrycia cukrzycy) specjalista zadecyduje, czy do leczenia należy włączyć insulinę.

Źródła:

1. B. Katra Cukrzyca ciążowa [w:] www.mp.pl, dostęp: 27.08.2016

2. Dr Anna Wójtowicz o cukrzycy ciążowej [w:] www.bezpiecznaciaza.diag.pl, dostęp: 27.08.2016

3. B. Katra Cukrzyca ciążowa [w:] www.mp.pl, dostęp: 27.08.2016

4. op. cit.