Pleśniawki u dzieci i niemowlaków – profilaktyka, objawy i leczenie
Pleśniawki to grzybicze infekcje błony śluzowej jamy ustnej, które mogą wystąpić u dzieci i niemowląt. Zwykle nie są groźne, ale wymagają leczenia. Oto kilka wskazówek dotyczących profilaktyki, objawów i leczenia pleśniawek u maluchów.
Pleśniawki to zakażenie grzybicze jamy ustnej, za które jest odpowiedzialny najczęściej grzyb candida albicans lub inne grzyby oportunistyczne, które stanowią naturalną florę bakteryjną człowieka. Zakażenie i rozwój kandydozy jest łatwy, bo w jamie ustnej panują bardzo dobre warunki do rozmnażania grzybów – jest wilgotno i ciemno. Pleśniawki to dość powszechne zmiany w jamie ustnej, które dotyczą około 20% ludzi na świecie – także małych dzieci oraz niemowląt. Zwykle pojawiają się kilkakrotnie i lubią nawracać. Niemowlęta odczuwają silny dyskomfort podczas karmienia, co może sprawić, że dziecko będzie mniej jadło i otrzyma niedostateczną ilość pokarmu, składników odżywczych i płynów. Utrudniają mu też ssanie. Poza tym dziecko może być marudne, rozdrażnione, płaczliwe i niespokojne, może również gorzej przez to sypiać. Co pomoże na pleśniawki u niemowlaka? Jak im zapobiegać? Poniżej znajdziesz kilka sprawdzonych porad.
Jak rozpoznać pleśniawki u dziecka?
- biały lub szary osad na języku, podniebieniu, policzkach i wargach dziecka,
- ból lub pieczenie w jamie ustnej dziecka,
- niechęć do jedzenia,
- płacz podczas karmienia i brak chęci ssania piersi.
Objawem pleśniawek są małe, grudkowate plamki w kolorze białym. Pojawiają się one na wargach, języku, dziąsłach i na wewnętrznej stronie policzków. Nieleczone powiększają się i rozprzestrzeniają – mogą wystąpić też na krtani, gardle i zająć układ pokarmowy lub oddechowy. Gdy pleśniawki się pojawią, trzeba wyparzyć albo wymienić gryzaki, grzechotki i inne zabawki, które maluch może wziąć do ust. W ten sposób usuniesz z nich patogeny, które mogą doprowadzić do ponownego pojawienia się pleśniawek.
Pleśniawki u dzieci – profilaktyka. Jak im zapobiegać?
Warto już od najmłodszych lat zaszczepiać w dzieciach zdrowe nawyki dotyczące higieny jamy ustnej oraz odżywiania. To najlepszy sposób, by zapobiec rozwojowi groźnych chorób.
Higiena jamy ustnej dziecka
Przyczyna pojawiania się u maluchów pleśniawek nie jest do końca znana. Nie ma na nie w pełni skutecznego lekarstwa, dlatego najlepiej starać się im zapobiegać. Higiena jamy ustnej to podstawa w profilaktyce pleśniawek. Niemowlak jeszcze nie posiada zębów, ale rodzic powinien przecierać jego dziąsła gazą namoczoną w przegotowanej wodzie – zwróć uwagę, by nie była za gorąca ani za zimna. Czynność tę należy powtarzać po każdym posiłku.
W przypadku nieco większych maluchów ważny jest dobór szczoteczki oraz pasty. Nie przesadź z intensywnością szczotkowania zębów, by nie wywołać podrażnienia dziąseł. Wystarczy czyścić zęby dzieci w delikatny sposób.
Dobrym wyborem będą szczoteczki Dr Scott – np. model z minutnikiem wyznaczającym optymalny czas mycia zębów lub pulsacyjna BUZZ. Maluchom spodobają się kolorowe szczoteczki z motywem różnych postaci. Mają m.in. zaokrąglone końcówki i włosie Tynex® DuPont gwarantujące skuteczność szczotkowania. Zostały opracowane dla dzieci od 3 roku życia.
Innym rozwiązaniem są szczoteczki bambusowe oraz pszeniczne – z miękkim i bezpiecznym włosiem Pedex oraz włóknami bezpiecznymi dla zdrowia dziecka, bez BPA. Są idealne do codziennego mycia zębów, nie uszkadzają dziąseł i nie rysują szkliwa.
Dieta
Ważne jest regularne mycie zębów, języka i dziąseł dziecka, a także gotowanie smoczka i butelki do karmienia i wymiana ich co kilka miesięcy. Trzeba też unikać podawania dziecku słodkich lub wysokocukrowych pokarmów, napojów, pikantnych i gorących dań czy owoców cytrusowych, bo mogą one zwiększyć odczuwany przez niemowlaka ból. Także twarde produkty spożywcze nie są wskazane, bo mogą podrażnić wnętrze jamy ustnej i sprawić, że pleśniawki u niemowlaka wywołają jeszcze większy ból.
Karmienie piersią
Do wystąpienia pleśniawek u maluchów może przyczynić się spożywanie produktów, które często wywołują alergie pokarmowe – jak orzechy, czekolada, pomidory czy cytrusy. Dziecko może zarazić się pleśniawkami także od dorosłych. Nie podawaj dziecku oblizanych przez siebie smoczków, łyżeczek czy pokarmów. Należy też przemywać pierś przed karmieniem oraz po nim, by uniknąć zakażenia się pleśniawkami od dziecka.
Wzmacniaj odporność dziecka
Warto też zadbać o odporność dziecka, gdyż drożdżaki zwykle atakują w chwili obniżonej odporności. Dlatego infekcja ta często dotyka maluchy, u których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Także wcześniaki są w grupie zwiększonego ryzyka infekcji, bo mają jeszcze nierozwiniętą odporność.
Leczenie pleśniawek
Warto pamiętać, że pleśniawki u dzieci i niemowląt są dość powszechne i niebezpieczne, dlatego ważne jest, by regularnie monitorować stan jamy ustnej dziecka i reagować na wszelkie objawy pleśniawek jak najszybciej.
W razie wystąpienia pleśniawek u dziecka należy skonsultować się z pediatrą lub stomatologiem. Zmiany można posmarować żelem lub kremem do dziąseł, zachowując delikatność. Dotykanie pleśniawek może wywołać dodatkowy ból, a także spowodować krwawienie.
Podstawowe leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych w postaci płukanek, żelu lub maści ochronnych, które nakładane są bezpośrednio na obszary jamy ustnej dziecka – w miejscach, w których wystąpiły pleśniawki. Lekarze zalecają dodatkowo antybakteryjne płyny do ust, maści robione w aptece, fiolet gencjany i witamina C w kroplach.
Najlepszym sposobem jest pędzlowanie pleśniawek szpatułką lub palcem zawiesiną zaleconą przez lekarza. Wystarczy nałożyć na palec gazik zamoczony w maści, a następnie wysmarować nim wnętrze jamy ustnej. W niektórych przypadkach może być konieczne stosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych. W przypadku starszych dzieci sprawdzają się pastylki z glukonianem cynku, lizyna, witamina C, witaminy z grupy B.
Co na pleśniawki u niemowlaka? Domowe sposoby
Domowe sposoby są dobrym uzupełnieniem kuracji zaleconej na pleśniawki przez lekarza. Jako domowy sposób na pleśniawki sprawdzi się między innymi mieszanka wody i wody utlenionej w proporcjach 1:1. Roztwór trzeba delikatnie nanieść na pleśniawki bawełnianym wacikiem kosmetycznym, a potem zwilżyć je mlekiem. Pamiętaj, by wykonać ten prosty zabieg 3-4 razy dziennie.
Ze sposobów domowych pomocne może być także płukanie ust dziecka ziołami – szałwią i rumiankiem.
Dodatkowo można przykładać maluchowi lód do pleśniawek – to dobry sposób, by trochę złagodzić ból.
Skutecznie działają także płukanki z soli oraz sody oczyszczonej, bo mają silne działanie antyseptyczne i zmniejszają liczbę grzybów w jamie ustnej dziecka.
Pleśniawek nie wolno ścierać, bo powoduje to większy ból i zwiększa ryzyko zakażenia rany. Zaleconą kurację przez lekarza należy zawsze doprowadzić do końca. Przedwczesne odstawienie leków może sprawić, że pleśniawki szybki wrócą.
