2019-09-25 Jak zbadać menopauzę? |
Przekwitanie to nieunikniony okres w życiu każdej kobiety. U jednych mija niepostrzeżenie, podczas gdy u innych może skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Menopauza nie pozostaje też bez wpływu na zdrowie kobiety. Czy można się do niej przygotować?mgr farm. Łukasz WaligórskiKlimakterium, menopauza, klimaks, przekwitanie – ten okres w życiu kobiety nosi wiele nazw. Związany jest on z naturalnym procesem, w którym jajniki przestają produkować kobiece hormony odpowiedzialne za płodność. W ten sposób natura chroni kobiety przed późnym macierzyństwem, które wiąże się nie tylko z obciążeniami dla organizmu, ale również wadami genetycznymi płodu. Określenie „menopauza” tak naprawdę w terminologii medycznej oznacza ostatnią miesiączkę. To kulminacyjny punkt kilkuletniego procesu, który zaczyna się od etapu określanego fachowo premenopauzą. Kobieta nie odczuwa wtedy jeszcze żadnych objawów zaburzeń hormonalnych, choć wzrasta u niej poziom hormonów przysadkowych (FSH). Krótko przed ostatnią miesiączką następuje kolejny etap tego procesu – perimenopauza. To właśnie ona wiąże się z najbardziej charakterystycznymi objawami przekwitania. Objawy hormonalnej huśtawkiPerimenopauza najczęściej rozpoczyna się między 45 a 55 rokiem życia i może trwać nawet kilka lat.To właśnie wtedy następuje stopniowe wygaszenie czynności jajników, co skutkuje spadkiem produkcji żeńskich hormonów płciowych, głównie estrogenów. Jednocześnie organizm kobiety zaczyna produkować więcej hormonów przysadkowych (LH i FSH). Cały proces jest niezwykle indywidualny i u każdej kobiety może przebiegać zupełnie inaczej. Zdarza się, że perimenopauza przemija niemal niepostrzeżenie. Niestety zdecydowanie częściej jej przebieg wiąże się z objawami skutecznie uprzykrzającymi codzienne funkcjonowanie. Są one głównie efektem malejącego poziomu estrogenu. Badania dowodzą nawet 80% kobiet doświadcza w okresie około menopauzalnym uderzeń gorąca, zimnych dreszczy czy kołatania serca. U niektórych występują też nagłe zaczerwienienia twarzy, nocne poty, a nawet kłopoty z pamięcią. Występują też przedłużające się, obfite krwawienia i następuje skrócenie cyklu miesięcznego. Cykle są też często bezowulacyjne. W tym okresie może pojawić się też uczucie przygnębienia, bezsenność lub drażliwość. Szacuje się, że u 30% kobiet dolegliwości te mają charakter ciężki. Niekiedy wiąże się to z daleko idącymi powikłaniami, jak chociażby zaburzenia kontroli oddawania moczu, osteoporoza czy nowotwory. Czy można się do tego przygotować? Potwierdzenie rozpoznaniaJednym ze sposobów na rozpoznanie momentu wejścia kobiety w okres przekwitania jestwystąpienie jego charakterystycznych objawów. Warto jednak pamiętać, że mogą one też sygnalizować inne schorzenia – nierzadko zagrażające zdrowiu kobiety. Dlatego jednym ze sposobów na potwierdzenie nadchodzącej menopauzy jest ocena zmian poziomu hormonów przysadkowych – przede wszystkim hormonu folikulotropowego (FSH). U kobiet regularnie miesiączkujących, które jednak podejrzewają u siebie już początek przekwitania, badanie takie wykonuje się w pierwszym tygodniu cyklu miesięcznego (od 2. do 7. dnia cyklu). Przed menopauzą, u kobiet w wieku rozrodczym stężenie FSH nie przekracza wtedy 12 mlU/ml. Z kolei u kobiet, które wkroczyły w okres okołomenopauzalny jest wyższe i według różnych źródeł już podczas premenopauzy przekracza 30 mlU/ml oraz znacząco rośnie w trakcie perimenopauzy. Badanie poziomu FSH wykonuje się z surowicy krwi lub z moczu. Nie wymaga ono specjalnego przygotowania (np. pozostawania na czczo). Można je wykonać w laboratorium (koszt około 30 zł), ale istnieją też domowe testy pozwalające ocenić jego poziom. W przypadku badań laboratoryjnych wynik przyjmuje postać konkretnej wartości stężenia FSH. Natomiast testy domowe wykrywają jego podwyższony poziom w moczu (najczęściej powyżej 25 mlU/ml). Zasada działania takich testów opiera się na reakcji antygen-przeciwciało. Naniesione w procesie produkcji na pasek testowy przeciwciała anty-FSH reagują z hormonem FSH obecnym w moczu. Menopauza i co dalej?Stwierdzenie podwyższonego poziomu FSH nie stanowi jeszcze podstawy do rozpoznaniamenopauzy. Kluczowe jest tutaj wystąpienie jej pozostałych objawów. Jednak i wtedy warto skonsultować się z lekarzem, by potwierdzić rozpoznanie i podjąć decyzję o dalszych krokach. Jeśli kobieta odczuwa objawy przekwitania, ma podniesiony poziom FHS, ale nadal miesiączkuje – nie powinna przerywać stosowania antykoncepcji. Może jednak w tym okresie podjąć już pewne działania łagodzące objawy klimakterium. W aptekach dostępne są liczne preparaty zawierające substancje „naśladujące” estrogeny. Działanie takie posiadają fitoestrogeny – związki organiczne będące roślinnymi hormonami płciowymi. Należą do nich m.in. izoflawony sojowe. W rezultacie soja jest jednym z najpopularniejszych składników suplementów diety, zalecanym do stosowania kobietom skarżącym się na uciążliwe objawy menopauzy. Często można w nich spotkać też koniczynę łąkową, która zawiera zestaw izoflawonów działających podobnie jak te zawarte w soi. Tego typu suplementy diety to na ogół preparaty wieloskładnikowe, łączące w sobie zarówno surowce ziołowe jak i witaminy oraz minerały. W skład takich preparatów często wchodzą też zioła o działaniu uspokajającym, jak melisa i szyszki chmielu. Z kolei szałwia pomaga w stanach nadmiernej potliwości. Menopauza i osteoporozaJednym z najistotniejszych powikłań zaburzeń hormonalnych w okresie okołomenopauzalnym jestosteoporoza. Na skutek obniżania się poziomu estrogenów dochodzi do szybszego niszczenia oraz upośledzenia odnowy tkanki kostnej. Według różnych szacunków problem ten dotyczy około 40% kobiet po 50 roku życia. Według National Osteoporosis Foundation w ciągu pierwszych 5-8 lat po menopauzie utrata masy kostnej może osiągnąć wartość nawet do 20%. Jednym ze sposobów na walkę z osteoporozą jest większe spożycia wapnia oraz witamin D 3 i K 2 . Dzięki wczesnemu rozpoznaniu perimenopauzy możliwe jest odpowiednio wczesne rozpoczęcie ich suplementacji. |
Sprawdź nasze testy ciążowe
