Co to jest cholesterol całkowity?

Stężenie cholesterolu całkowitego we krwi to istotny parametr, na podstawie, którego można określić stan gospodarki tłuszczowej organizmu, zaplanować ewentualną terapię i ocenić ryzyko rozwoju chorób układu krążenia. Warto się badać – im wcześniej wykryjesz problem, tym łatwiej go zwalczysz.

Czym jest cholesterol całkowity?

Właśnie odebrałaś wyniki badań i zauważyłaś, że wartości cholesterolu całkowitego nie mieszczą się w normie? Nie wpadaj w panikę, zarejestruj się do lekarza i zastosuj do jego zaleceń. Bardzo często wystarczy zmiana diety i stylu życia, by unormować stężenie tego lipidu we krwi. W niektórych przypadkach konieczne okazuje się leczenie farmakologiczne.

Cholesterol całkowity to całkowity poziom cholesterolu w organizmie. Zawiera zarówno cholesterol egzogenny – dostarczany z pożywieniem, jak i endogenny – produkowany w wątrobie, jelicie i skórze. Na wartość cholesterolu całkowitego wpływają:

• cholesterol LDL (zwany „złym”),
• cholesterol HDL („dobry”),
• trójglicerydy

Cholesterol to związek chemiczny, który należy do lipidów, a konkretnie – do steroli. Wbrew pozorom, pewne jego ilości są nam niezbędne do życia. Dzięki niemu w organizmie prawidłowo przebiega wiele reakcji. Cholesterol bierze udział w wytwarzaniu hormonów płciowych i nadnerczowych, kwasów żółciowych i witaminy D. Jego rola jest nie do przecenienia – wiesz, że to składnik błon komórkowych wszystkich komórek? Dopiero nadmiar tego lipidu bywa niebezpieczny i zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Wysoki cholesterol często prowadzi do miażdżycy tętnic, a ta – do zawału mięśnia sercowego i udaru niedokrwiennego mózgu.¹

Frakcje LDL, HDL i trójglicerydy

Jakie sekrety kryją w sobie poszczególne frakcje cholesterolowe? Do frakcji LDL, zwanej miażdżycową, zalicza się część cholesterolu całkowitego zawartą w lipoproteinie o niskiej gęstości (LDL – low-density lipoprotein). Jej podstawowa funkcja obejmuje transport cholesterolu z wątroby do innych narządów. Właśnie frakcja LDL odpowiada za gromadzenie cząsteczek cholesterolu w żyłach (stanowi budulec blaszek miażdżycowych).²

Cholesterol HDL, czyli frakcja lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL - high density lipoprotein), działa przeciwstawnie do LDL i może zapobiegać miażdżycy – pomaga usuwać cholesterol z komórek. Odbiera nadmiar cholesterolu z tkanek obwodowych i odprowadza go do wątroby, gdzie jest metabolizowany (przemieniony w żółć). Wysoki poziom cholesterolu HDL pozwala na redukcję blaszek miażdżycowych i zmniejsza ryzyko wystąpienia schorzeń sercowo-naczyniowych. ³

Trójglicerydy to estry glicerolu i kwasów tłuszczowych, które stanowią podstawowe źródło energii. Organizm może je magazynować (w postaci tkanki tłuszczowej). Duży wpływ na ich stężenie wywiera dieta, choć pewne ilości produkuje także wątroba. Trójglicerydy pełnią też inne role: w zewnętrznej warstwie skóry chronią przed nadmiernym odwodnieniem i utratą ciepła. Ich nadmiar jest jednak szkodliwy i zwiększa tzw. ryzyko sercowo-naczyniowe. ⁴

Cholesterol: badania i normy

Cholesterol całkowity oznacza się w surowicy/osoczu krwi. Podczas badania pobiera się próbkę krwi żylnej (na ogół z żyły łokciowej) i poddaje ją analizie laboratoryjnej. W lipidogramie określa się nie tylko stężenie cholesterolu całkowitego, ale również stężenia cholesterolu LDL, HDL i trójglicerydów.

Prawidłowe wartości cholesterolu całkowitego wynoszą: 114 – 200 mg/dl.

Pozostałe normy stężeń w surowicy/osoczu krwi:

cholesterol HDL: u kobiet – powyżej 50 mg/dl, u mężczyzn – powyżej 40 mg/dl,

cholesterol LDL – poniżej 100 mg/dl,

trójglicerydy – poniżej 150 mg/dl. ⁵

Warto mieć na uwadze, że to wartości orientacyjne. Dlatego wyniki pokaż lekarzowi, który oceni je w sposób indywidualny. W interpretacji znaczenie mają m.in. twój wiek, waga, styl życia i stan zdrowia.

Wysoki cholesterol może przez lata nie dawać objawów. U pacjentów, którzy nie badają się systematycznie, często wykrywany jest zbyt późno. Tymczasem dużo łatwiej zwalczyć problem, zanim się rozwinie – zwykle wystarczy zmiana diety i systematyczna aktywność fizyczna. Warto nadmienić, że za niski poziom cholesterolu całkowitego też nie jest korzystny. Wskazuje np. na nadczynność tarczycy, marskość wątroby lub wyniszczenie organizmu.

Nie zapominaj o regularnych badaniach – dbaj o swoje zdrowie. Możesz zaopatrzyć się w specjalny aparat do samodzielnego oznaczania poziomu cholesterolu lub całego panelu lipidowego lub wykonać w domu prosty Cholesterol TEST i w ten sposób sprawdzić, czy masz prawidłowe stężenie cholesterolu we krwi.

1. Medycyna Praktyczna, http://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy, dostęp: 28.06.2016

2. Medycyna Praktyczna, http://dieta.mp.pl/diety/diety_w_chorobach/88067,dieta-w-hipercholesterolemii-zdrowe-odzywianie-pacjentow-ze-zwiekszonym-stezeniem-cholesterolu-calkowitego, dostęp: 28.06.2016

3. Medycyna Praktyczna, http://dieta.mp.pl/zasady/117035,cholesterol, dostęp: 28.06.2016

4. Jw.

5. Medycyna Praktyczna, http://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy, dostęp: 28.06.2016