Dobry i zły cholesterol - dlaczego są tak ważne?
O cholesterolu słyszymy zazwyczaj przy okazji poruszania tematu chorób układu krążenia czy otyłości. Zła sława, która go otacza, nie do końca jest sprawiedliwa. Cholesterol jest bowiem tak naprawdę niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Szkopuł w tym, że istnieją dwa jego rodzaje. I jeden z nich, niczym zły bliźniak, faktycznie może bardzo nam zaszkodzić.
Cholesterol jest naturalnym dla człowieka związkiem organicznym, który znajduje się praktycznie w każdej komórce naszego ciała. Jego wpływ na nasze życie jest nieoceniony. Uczestniczy on w szeregu różnego rodzaju reakcji biochemicznych, działając stabilizująco na wszystkie komórki. Bierze udział m. in. w:
- syntezie hormonów płciowych (testosteron i estrogeny)
- przyswajaniu witaminy D
- tworzeniu kwasów żółciowych
- wspomaga ochronę włókien nerwowych przed uszkodzeniem
- jest ważnym budulcem błon komórkowych oraz hormonów kory nadnerczy (kortyzol)
Jak widać, pełni on szereg niezwykle istotnych funkcji. Dlaczego zatem tak się go boimy i w dodatku nie jest to bezpodstawny lęk?
Dobry i zły cholesterol – o co chodzi?
Cholesterol jest związkiem lipidowym, który po części nasz organizm wytwarza całkowicie samodzielnie w wątrobie, skórze i jelitach, a po części przyswaja z pożywienia. W zależności od jego gęstości rozróżniamy:
- dobry cholesterol (HDL) – o dużej gęstości
- zły cholesterol (LDL) – posiadający mniejszą gęstość
Zły cholesterol ma tendencję do odkładania się na ściankach tętnic, co doprowadza do tworzenia się blaszek miażdżycowych i zatorów, które utrudniają przepływ krwi. Dobry cholesterol działa niczym miotła, zbierając cząsteczki swojego złego odpowiednika i usuwając go z układu krwionośnego. Jeśli w naszym organizmie poziom cholesterolu jest zrównoważony, wszystkie reakcje przebiegają prawidłowo. Dobry cholesterol usuwa zły, a nasze żyły cieszą się odpowiednią przepustowością. Niestety, jeśli stężenie cholesterolu wzrasta, to jego zbyt wysoki poziom może prowadzić do poważnych chorób w tym głównie miażdżycy i niedokrwistości serca, a także do formowania się kamieni żółciowych.
Jak kontrolować cholesterol?
Jeśli chcemy cieszyć się zdrowiem i pragniemy uniknąć problemów z układem krążenia, koniecznie musimy kontrolować poziom naszego cholesterolu. Ważne, by regularnie badać cholesterol całkowity, na który składają się cholesterol HDL i LDL oraz trójglicerydy. Jest to tym bardziej wskazane, jeśli w rodzinie mamy przypadki zachorowania na miażdżycę czy potwierdzone problemy ze zbyt wysokim cholesterolem. Test do oznaczania poziomu cholesterolu we krwi wykonuje się z surowicy lub osocza krwi pobranej z żyły. Można także przeprowadzić badanie w domu za pomocą specjalnego testu diagnostycznego dostępnego w aptece. Cholesterol TEST pozwoli ustalić, czy stężenie cholesterolu jest odpowiednie. Wykorzystuje się do tego próbkę krwi pobraną z palca.
Prawidłowy poziom cholesterolu
Dopuszczalne całkowite stężenie cholesterolu w organizmie, uważane za normę, nie powinno przekraczać 200 mg/dl. Za wartość podwyższoną uznaje się stężenie w wysokości 200-250 mg/dl. Stężenie powyżej 250 mg/dl świadczy o znacznym podwyższeniu, które jest niebezpieczne dla zdrowia. Poddając głębszej analizie stężenie poszczególnych rodzajów cholesterolu, normy przedstawiają się następująco:
- dobry cholesterol w przypadku mężczyzn powinien wynosić 35-70 mg/dl, natomiast u kobiet 40/80 mg/dl
- zły cholesterol powinien być niższy niż 135 mg/dl
Niezwykle istotna w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu jest nie tylko dieta, która powinna być bogata w błonnik, a uboga w tłuszcze zwierzęce, ale również systematyczna aktywność fizyczna. Dbając bowiem o to, co jemy i zapewniając sobie optymalną dawkę ruchu, wspomagamy dobry cholesterol, utrzymując ten gorszy na bezpiecznym dla zdrowia poziomie.